Jesteś tutaj:

Tag: 17 września

Śmierć autora „Znachora”

Nowa wersja filmu „Znachor” cieszy się dużą popularnością, warto więc przypomnieć dramatyczne losy autora powieści, na podstawie której została nakręcona. Tadeusz Dołęga-Mostowicz zginął 20 września 1939 r., zabity przez sowieckich żołnierzy.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Więcej „Śmierć autora „Znachora””

Dlaczego właściwie 17 września?

17 września 1939 to jedna z tych dat, którą na odpowiednio zadane pytanie potrafi wyrecytować lwia część społeczeństwa polskiego. Pełni ona silnie ze sobą splecione, choć nie tożsame funkcje symbolu i cezury. Tak, czy owak świat naszych przodków – rzutujący na nasz własny –  jest inny przed i po 17 września – zarówno w historii,  jak i w pamięci historycznej. Wypowiadamy tę datę bezwiednie, tak jak 11 listopada albo 3 maja. Tymczasem warto zastanowić się, nad przyczynami, dla których „Sowiety wkroczyły” właśnie tego dnia i jaki, zważywszy konfigurację sił dziejotwórczych, pozostawał tu – jeśli w ogóle – margines. Innymi słowy: dlaczego 17 września wydarzył się właśnie 17-go i czy mógł wydarzyć się, powiedzmy 16-go bądź 18-go, ale  już nie 12-go, czy 22-go.

Sowieccy żołnierze przy polskim słupie granicznym

Więcej „Dlaczego właściwie 17 września?”

Internowani na Litwie

Polscy żołnierze, internowani we wrześniu 1939 r. na Litwie, byli traktowani dobrze przez Litwinów – i nie spotkał ich los tych, którzy trafili do Katynia. Opisuje to książka „Uchodźcy wojenni i polscy żołnierze internowani na Litwie w czasie II wojny światowej” autorstwa Gintautasa Surgailisa.

Więcej „Internowani na Litwie”

Strażak, który bronił Grodna

Jednym z mniej znanych, cywilnych obrońców Grodna, a zasługującym na przywrócenie jego pamięci, jest bez wątpienia Aleksander Mikulski, w latach 30. znany działacz społeczny, a w 1939 roku prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodnie, który we wrześniu 1939 roku na czele grodzieńskich pożarników brał udział w walkach z czerwonymi dywersantami w Grodnie i Skidlu.

 

Więcej „Strażak, który bronił Grodna”

Sypiąca się potęga

Czemu sowieckie czołgi, które granicę z Polską przekroczyły 17 września, do Grodna dotarły dopiero trzy dni później? Wcale nie dlatego, że po drodze napotkały na silny opór – po prostu zabrakło paliwa. Armia Czerwona była potęgą, ale organizacyjnie okazała się bardzo słaba.

Zniszczony sowiecki czołg BT-5

Więcej „Sypiąca się potęga”

Obszar Warowny Wilno

Dziś w Wilnie trudno zobaczyć ślady po dawnym Obszarze Warownym. W rzeczywistości, Wilno było przed 1939 r. miastem mającym bardzo silny garnizon, wielkie magazyny wojskowe oraz broniące przed ewentualnym najeźdźcą fortyfikacje.

Polski schron bojowy pod Wilnem – stanowisko ckm

Więcej „Obszar Warowny Wilno”

Do góry