Aktualności

Brat i żona Marszałka w cieniu wojennej zawieruchy

Na przełomie października i listopada 2024 r. Fundacja Joachima Lelewela we współpracy z Wileńskim Klubem Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka” zorganizowała konkurs dla młodzieży „Wilno – pamięć o wrześniu 1939”. Poniżej zamieszczamy pracę która zdobyła I(( miejsce w kategorii prac pisemnych. Autorką jest Juliana Puchalska z Gimnazjum Stefana Batorego w Ławaryszkach.

Jan Piłsudski. Fot Wikipedia

Więcej „Brat i żona Marszałka w cieniu wojennej zawieruchy”

To był pakt Hitler – Stalin

Uczono mnie w szkole w PRL, że zły Zachód w 1939 roku zdradził głupią, sanacyjną Polskę, która powinna była dogadać się z dobrym i sprawiedliwym Związkiem Sowieckim, który obroniłby ją przed potworem Hitlerem. Naprawdę. Tak było napisane w podręcznikach, czarno na białym, podręcznikach, których autorzy bez wahania podpisywali swoje nazwiska pod elementem Wielkiego Sowieckiego Kłamstwa…

Więcej „To był pakt Hitler – Stalin”

Opowiadanie prababci Heleny

Jak już pisaliśmy, na przełomie października i listopada 2024 r. Fundacja Joachima Lelewela we współpracy z Wileńskim Klubem Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka” zorganizowała konkurs dla młodzieży „Wilno – pamięć o wrześniu 1939”. Poniżej zamieszczamy pracę która zdobyła II miejsce w kategorii prac pisemnych. Autorką jest Gabija Bujnowska (Gabija Bujnovkaja) z Gimnazjum S. Batorego w Ławaryszkach.

Na zdjęciu – uroczystości Bożego Ciała w Wilnie, 1937 r.

Więcej „Opowiadanie prababci Heleny”

Anders krzepi

Dla rozkładu Kresów – rozumianych jako przestrzeń spotkania kultur we wschodniej części dawnej Rzeczpospolitej – rok 1939 roku nie stanowi ani punktu wyjścia, ani punktu dojścia. Jednakowoż jego obciążenie symboliczne jest na tyle znaczące i czytelne, że nie wymaga tłumaczenia. Wojenna zagłada dotyczy części Kresów jednocześnie w pewnym sensie ostatniej i bodaj najistotniejszej, zawierającej stolicę WKL oraz stolicę polskiego Piemontu w wieku XIX. Można argumentować, że obecnie Kresów w znaczeniu kulturowym Polska nie posiada, chociaż np. Podlasie zawiera pewne kojarzące się z nimi elementy.

Więcej „Anders krzepi”

Ślady, których nikt nie odnalazł: historia rodzinna z września 1939

Na przełomie października i listopada 2024 r. Fundacja Joachima Lelewela we współpracy z Wileńskim Klubem Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka” zorganizowała konkurs dla młodzieży „Wilno – pamięć o wrześniu 1939”. Poniżej zamieszczamy pracę która zdobyła I miejsce w kategorii prac pisemnych. Autorką jest Emilia Krasowska z Gimnazjum Stefana Batorego w Ławaryszkach.

Przedwojenne Wilno – Góra Trzech Krzyży

Więcej „Ślady, których nikt nie odnalazł: historia rodzinna z września 1939”

Lwowiacy w obronie Warszawy

Historia września 1939 r. jest jednym z najlepiej opracowanych okresów w polskiej historii wojskowości. Pomimo tego wiele zagadnień pozostaje niezauważanych lub wręcz jest pomijanych przez badaczy. Jedną z tego typu kwestii jest udział kresowych jednostek Wojska Polskiego w walkach na zachodniej granicy kraju oraz w obronie stolicy. Jako przykład może posłużyć nam stacjonująca we Lwowie 5 Dywizja Piechoty, której przeważające siły w pierwszych dniach września 1939 r. zostały przerzucone w rejon Warszawy.

Pomnik w miejscu barykady na ul. Grójeckiej, bronionej przez 4 kompania 40 pp oraz wydzielone jednostki 41 pp.

Więcej „Lwowiacy w obronie Warszawy”

Kodziowce, Butyrki, Warszawa

W zwycięskiej bitwie z oddziałem Armii Czerwonej pod Kodziowcami dowodził 2 szwadronem 101 Rezerwowego Pułku Ułanów. Ale pułkownik Narcyz Łopianowski z bolszewikami walczył już w 1920 r., a jego losy po kampanii wrześniowej 1939 r. mogłyby stać się kanwą książki sensacyjnej.

Narcyz Łopianowski urodził się 29 października 1898 r w miejscowości Stoki na Wileńszczyźnie. Tu – w stopniu porucznika. Fot. Wikipedia

Więcej „Kodziowce, Butyrki, Warszawa”

Mołotow o 17 września 1939

Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych (szef sowieckiego rządu) Wiaczesław Mołotow „wyjaśnił” przyczynę gwłatownej zmiany w polityce sowieckiej – zawarcia sojuszu z hitlerowską III Rzeszą i agresję na Polskę – podczas posiedzenia Rady Najwyższej ZSRR 31 października 1939 r. Oczywiście, wystąpienie było pełne kłamstw i przeinaczeń.

Stalin i Mołotow. Fot. domena publiczna

Więcej „Mołotow o 17 września 1939”

11 listopada w Wilnie

Pokaz filmu „Fatalny rozkaz. Wilno 1939”, debata „Wileńska pamięć o historii” i prezentacja Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka – to główne punkty wydarzenia, mającego miejsce 11 listopada 2024 r. w polskim Gimnazjum im. Kraszewskiego w Wilnie.

Podczas pokazu filmu

Więcej „11 listopada w Wilnie”

Do góry