Od dokumentu do fabuły

Zanim powstaÅ‚ film dokumentalny „Krew na bruku. Grodno 1939”, byÅ‚ plan krótkiej fabuÅ‚y czy może raczej dokumentu fabularyzowanego. ZabrakÅ‚o pieniÄ™dzy. Teraz jest pomysÅ‚ na „duży” film fabularny.

FILMObroncy

Obrońcy Grodna na planie filmu. fot. Piotr Graff

PowstaÅ‚ nawet scenariusz 45-minutowego filmu, którego głównym bohaterem miaÅ‚ być mÅ‚ody porucznik Stefan Jaworski, docierajÄ…cy do Grodna wraz ze swymi żoÅ‚nierzami i doÅ‚Ä…czajÄ…cy do obroÅ„cvów miasta. Jaworski spotyka tam swojÄ… przyjaciółkÄ™, AniÄ™, studentkÄ™ medycyny, drugÄ… głównÄ… bohaterkÄ™. OczywiÅ›cie, miaÅ‚ siÄ™ pojawić i major Serafin – faktyczny dowódca, i wiceprezydent Sawicki – organizator obrony, i trzynastoletni Tadzik JasiÅ„ski, ten, którego atakujÄ…cy Sowieci przywiÄ…zali do atakujÄ…cego miasto czoÅ‚gu.

RozpoczÄ™liÅ›my poszukiwania miasta, mogÄ…cego „grać” Grodno. Naturalnym celem numer jeden wydawaÅ‚ siÄ™ BiaÅ‚ystok, jednak poza ulicÄ… WarszawskÄ… – i tak obwieszonÄ… współczesnymi szyldami – niewiele jest tam miejsc, które zachowaÅ‚y przedwojenny klimat.

ul Warszawska  Białystok ul. Warszawska

LiczyliÅ›my jednak na wsparcie finansowe od wÅ‚adz miasta BiaÅ‚ystok (co w oczywisty sposób wiÄ…zaÅ‚oby siÄ™ z krÄ™ceniem tam choć części scen), jednak mimo bardzo poważnych rozmów do tego nie doszÅ‚o. W ogóle nie powiodÅ‚o siÄ™ poszukiwanie „bardzo dużych” sponsorów instytucjonalnych. I w pewnej chwili okazaÅ‚o siÄ™, że choć udaÅ‚o siÄ™ zebrać pewnÄ…, wcale niemaÅ‚Ä… kwotÄ™ kilkudziesiÄ™ciu tysiÄ™cy zÅ‚otych, to jednak jest to za maÅ‚o, by zrobić planowany przez nas film.

Stało się oczywiste, że nie uda zatrudnić aktorów, nawet za symboliczne kwoty. Nie uda się zorganizować kilku dni zdjęciowych w plenerach. Nie sposób będzie wynająć czołg, zrekonstruowany 7 TP od Fundacji Wojskowości Polskiej który bardzo przypomina sowiecki T-26. Ale jakieś pieniądze zostały zebrane, w tym od wielu indywidualnych ofiarodawców, a także m.in. od Muzeum II Wojny Światowej i Fundacji BZ WBK. I dlatego pojawił się pomysł nakręcenia dokumentu.

OczywiÅ›cie, tych zebranych Å›rodków i tak by nie wystarczyÅ‚o, gdyby nie dziaÅ‚ania firmy LunarSix i Fundacji Lelewela, gdyby nie wsparcie ZwiÄ…zku Polaków na BiaÅ‚orusi, gdyby nie to, że wiele osób pracowaÅ‚o za darmo lub za minimalne pieniÄ…dze. OczywiÅ›cie, w „Krwi na bruku…” wiele rzeczy można byÅ‚o zrobić lepiej, ale po prostu siÄ™ nie daÅ‚o.

Teraz pracujemy nad „dużym” filmem fabularnym. JednÄ… z głównych postaci bÄ™dzie Tadzik JasiÅ„ski, symboliczny wrÄ™cz obroÅ„ca Grodna. Już trwajÄ… prace nad scenariuszem, a czasu jest niewiele – byÅ‚oby wspaniale, gdyby obraz postaÅ‚ do wrzeÅ›nia 2019 r., czyli na kolejnÄ… „okrÄ…gÅ‚Ä…” rocznicÄ™. Przy okazji wiÄ™c zachÄ™camy wszystkich naszych czytelników do zgÅ‚aszania propozycji: jakie miasto polskie mogÅ‚oby „zagrać” Grodno, skoro BiaÅ‚ystok tak bardzo siÄ™ zmieniÅ‚, że przedwojennych ulic prawie już nie ma? Prosimy o maile na adres: biuro@fundacjalelewela.pl Tradycyjnie też zachÄ™camy do współpracy przy naszym projekcie Grodno 1939, czyli zbierania i dokumentowania dziejów walk o miasto i w ogóle strać z Sowietami we WrzeÅ›niu ’39 na północnowschodnich obszarach II RP. Liczymy na WaszÄ… pomoc!

Piotr Kościński