Jesteś tutaj:
Autor: pkoscinsk
Dlaczego właściwie 17 września?
17 września 1939 to jedna z tych dat, którą na odpowiednio zadane pytanie potrafi wyrecytować lwia część społeczeństwa polskiego. Pełni ona silnie ze sobą splecione, choć nie tożsame funkcje symbolu i cezury. Tak, czy owak świat naszych przodków – rzutujący na nasz własny – jest inny przed i po 17 września – zarówno w historii, jak i w pamięci historycznej. Wypowiadamy tę datę bezwiednie, tak jak 11 listopada albo 3 maja. Tymczasem warto zastanowić się, nad przyczynami, dla których „Sowiety wkroczyły” właśnie tego dnia i jaki, zważywszy konfigurację sił dziejotwórczych, pozostawał tu – jeśli w ogóle – margines. Innymi słowy: dlaczego 17 września wydarzył się właśnie 17-go i czy mógł wydarzyć się, powiedzmy 16-go bądź 18-go, ale już nie 12-go, czy 22-go.
Sowieccy żołnierze przy polskim słupie granicznym
Wilno 1939 w Latowiczu
Gdzie można znaleźć ulicę, przypominającą przedmieścia przedwojennego miasta? Odpowiedź brzmi: jeśli nie w Wilnie, to w Latowiczu, gdzie kręcony był serial „Ranczo”.
Ulica Senatorska – nie cała, ale spory jej fragment – to miejsce które wygląda dokładnie tak, jak kiedyś położone z dala od centrum dzielnice Wilna. A właśnie takimi ulicami atakowali Sowieci. Z początku tylko nieliczne czołgi przedarły się do śródmieścia. I dlatego Senatorska wykorzystana została w filmie „Wilno 1939”.
Polscy poeci i poetki na Kresach
Poeci kresowi – zwłaszcza ci, którzy po wojnie zostali na Wschodzie – nie dorównują popularnością polskim artystom powojennym. Pomimo, że za ojczyzną tęsknili równie mocno, a rodzimą kulturę głęboko kochali, zostali w dużej mierze zapomniani. Warto przywołać choćby troje poetów: Michała Wołosewicza, Henryka Fiela i Irenę Sandecką.
W Starych Rakliszkach, gdzie urodził się Michał Wołosewicz, mieszka dziś dziewięć osób
Internowani na Litwie
Polscy żołnierze, internowani we wrześniu 1939 r. na Litwie, byli traktowani dobrze przez Litwinów – i nie spotkał ich los tych, którzy trafili do Katynia. Opisuje to książka „Uchodźcy wojenni i polscy żołnierze internowani na Litwie w czasie II wojny światowej” autorstwa Gintautasa Surgailisa.
Wilno 1939 w Mińsku Mazowieckim
Sceny we wnętrzach do filmu „Wilno 1939” powstawały w Muzeum 7 Pułku Ułanów w Mińsku Mazowieckim. Gabinet dowódcy pułku stał się na jeden dzień pokojem dowódcy Obszaru Warownego Wilno.
Wilno 1939 – w Wilnie
Dwa dni intensywnej pracy – i jest już większość zdjęć do filmu „Wilno 1939”. Kręciliśmy je w Wilnie, co stwarzało dodatkowe problemy. Na szczęście pomogła nam polska grupa rekonstrukcyjna Garnizon Nowa Wilejka.
„Po litewskiej stronie granicy”
Strażak, który bronił Grodna
Jednym z mniej znanych, cywilnych obrońców Grodna, a zasługującym na przywrócenie jego pamięci, jest bez wątpienia Aleksander Mikulski, w latach 30. znany działacz społeczny, a w 1939 roku prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodnie, który we wrześniu 1939 roku na czele grodzieńskich pożarników brał udział w walkach z czerwonymi dywersantami w Grodnie i Skidlu.
Zażądajmy reparacji od Rosji!
Przewodniczący rosyjskiej Dumy Wiaczesław Wołodin domaga się od Polski zwrotu 750 mld dolarów za „odbudowę i rozwój Polski” po II wojnie światowej. Może to Polska powinna zażądać od Rosji, jako prawnego następcy ZSRR, reparacji za straty poniesione podczas wojny?
Pomnik ofiar obławy augustowskiej. Sowieci „pomagali Polsce” mordując Polaków…
Sypiąca się potęga
Czemu sowieckie czołgi, które granicę z Polską przekroczyły 17 września, do Grodna dotarły dopiero trzy dni później? Wcale nie dlatego, że po drodze napotkały na silny opór – po prostu zabrakło paliwa. Armia Czerwona była potęgą, ale organizacyjnie okazała się bardzo słaba.
Zniszczony sowiecki czołg BT-5