Aktualności

Sowieci we Lwowie oczami ukraińskiego działacza

Znamy wspomnienia Polaków, opisujących wkroczenie we wrześniu 1939 r. Armii Czerwonej do Lwowa. We wspomnieniach Iwana Nimczuka wyglądało to bardzo podobnie. Nimczuk był przed wojną dziennikarzem ukraińskiej gazety „Diło” i działaczem Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO), największej ukraińskiej partii w II Rzeczpospolitej.

Książka Iwana Nimczuka „565 dni sowieckiego więźnia”

Więcej „Sowieci we Lwowie oczami ukraińskiego działacza”

Garnizon Nowa Wilejka

W realizacji filmu „Wilno 1939” nieoceniona okazała się pomoc KlubuRekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka. Grupa ta odtwarza przede wszystkim polskich żołnierzy przedwojennych i z września 1939 r., ale nie tylko.
Na zdjęciu: w podwileńskich Jodiszkach. „Litewską wioskę” do której dotarli internowani 19 września 1939 r. polscy żołnierze organizowała KRH Garnizon Nowa Wilejka

Więcej „Garnizon Nowa Wilejka”

Od zesłania do Stolicy Apostolskiej. Życie Kazimierza Świątka

Duchowni byli jednymi z najczęściej prześladowanych grup społecznych w ZSSR. Musieli znosić obelgi, zesłania, kary śmierci. Jednym z katolickich duchownych o wyjątkowo burzliwym i nietuzinkowym życiorysie był kardynał i arcybiskup Kazimierz Świątek (ur. 1914 w Valdze – zm. 2011 w Pińsku).

Kardynał Kazimierz Świątek podczas uroczystości Bożego Ciała w Witebsku w 2009 r.

Więcej „Od zesłania do Stolicy Apostolskiej. Życie Kazimierza Świątka”

Śmierć autora „Znachora”

Nowa wersja filmu „Znachor” cieszy się dużą popularnością, warto więc przypomnieć dramatyczne losy autora powieści, na podstawie której została nakręcona. Tadeusz Dołęga-Mostowicz zginął 20 września 1939 r., zabity przez sowieckich żołnierzy.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Więcej „Śmierć autora „Znachora””

Poszukujemy informacji

Realizatorzy filmu „Wilno 1939” poszukują informacji o twórcach filmu „Wilno miasto wspomnień” z 1935 r. lub innych osób posiadających prawa autorskie do tego filmu. Prosimy o wiadomość przez Messengera lub mailem na adres biuro@fundacjalelewela.pl

Dlaczego właściwie 17 września?

17 września 1939 to jedna z tych dat, którą na odpowiednio zadane pytanie potrafi wyrecytować lwia część społeczeństwa polskiego. Pełni ona silnie ze sobą splecione, choć nie tożsame funkcje symbolu i cezury. Tak, czy owak świat naszych przodków – rzutujący na nasz własny –  jest inny przed i po 17 września – zarówno w historii,  jak i w pamięci historycznej. Wypowiadamy tę datę bezwiednie, tak jak 11 listopada albo 3 maja. Tymczasem warto zastanowić się, nad przyczynami, dla których „Sowiety wkroczyły” właśnie tego dnia i jaki, zważywszy konfigurację sił dziejotwórczych, pozostawał tu – jeśli w ogóle – margines. Innymi słowy: dlaczego 17 września wydarzył się właśnie 17-go i czy mógł wydarzyć się, powiedzmy 16-go bądź 18-go, ale  już nie 12-go, czy 22-go.

Sowieccy żołnierze przy polskim słupie granicznym

Więcej „Dlaczego właściwie 17 września?”

Wilno 1939 w Latowiczu

Gdzie można znaleźć ulicę, przypominającą przedmieścia przedwojennego miasta? Odpowiedź brzmi: jeśli nie w Wilnie, to w Latowiczu, gdzie kręcony był serial „Ranczo”.

Ulica Senatorska – nie cała, ale spory jej fragment – to miejsce które wygląda dokładnie tak, jak kiedyś położone z dala od centrum dzielnice Wilna. A właśnie takimi ulicami atakowali Sowieci. Z początku tylko nieliczne czołgi przedarły się do śródmieścia. I dlatego Senatorska wykorzystana została w filmie „Wilno 1939”.

Więcej „Wilno 1939 w Latowiczu”

Polscy poeci i poetki na Kresach

Poeci kresowi – zwłaszcza ci, którzy po wojnie zostali na Wschodzie – nie dorównują popularnością polskim artystom powojennym. Pomimo, że za ojczyzną tęsknili równie mocno, a rodzimą kulturę głęboko kochali, zostali w dużej mierze zapomniani. Warto przywołać choćby troje poetów: Michała Wołosewicza, Henryka Fiela i Irenę Sandecką.

W Starych Rakliszkach, gdzie urodził się Michał Wołosewicz, mieszka dziś dziewięć osób

Więcej „Polscy poeci i poetki na Kresach”

Do góry